Czym jest Lean Manufacturing?

W sieci można znaleźć wiele artykułów, które opisują i wskazują podwaliny pod powstanie Lean manufacturing. Jedni odnoszą się do początku XX wieku i stworzenia pierwszej linii montażowej pozwalającej na masową produkcję samochodów w zakładach H. Forda. Jeszcze inni cofają się do XIX wieku i patentu Eli Whitneya na odziarniarkę czyli maszyny do mechanicznego oddzielania nasion od włókien i wykorzystanie linii montażowej do jej masowej produkcji. Teraz oddajemy głos Michałowi Kaczmarskiemu – Projekt Managerowi w Raion Software, który wyjaśni czym dokładnie jest Lean Manufacturing.

Przechodząc do meritum artykułu Lean manufacturing, znany także jako szczupła produkcja, to filozofia zarządzania i podejście produkcyjne, które skupia się na eliminacji marnotrawstwa (ang. „waste”) i optymalizacji procesów w celu zwiększenia wartości dostarczanej klientowi. Jednym z podstawowych narzędzi pozwalających na ciągłe doskonalenie jest PDCA z angielskiego:

• PLAN
• DO
• CHECK
• ACT

W literaturze branżowej pojawia się również pojęcie Lean management. Jest to filozofia zarządzania skoncentrowana na tworzeniu maksymalnej wartości dla klienta przy jednoczesnym minimalizowaniu marnotrawstwa. Obejmuje systematyczne doskonalenie procesów organizacyjnych, optymalizację zasobów i eliminację wszelkich działań, które nie przynoszą wartości dodanej. Lean Management znajduje zastosowanie nie tylko w produkcji, ale także w usługach, administracji i innych dziedzinach biznesu.

Różnice między Lean manufacturing a Lean management?

Na wstępie należy dodać, że oba te terminy są ze sobą ściśle powiązane natomiast warto poznać co je dzieli. Możemy tutaj wymienić 2 obszary:

1. Zakres

Lean manufacturing skupia się głównie na procesach produkcyjnych, obejmując wszystkie etapy od przyjęcia surowców po dostarczenie gotowego produktu do klienta. Dotyczy operacji produkcyjnych i logistyki. Lean Management obejmuje wszystkie aspekty działalności organizacji, w tym zarządzanie, administrację, usługi, sprzedaż, marketing, logistykę, a także produkcję. Dotyczy całego przedsiębiorstwa i jego strategii zarządzania.

2. Zastosowanie

Lean manufacturing  jest stosowane przede wszystkim w przemyśle produkcyjnym, gdzie optymalizacja procesów produkcyjnych prowadzi do znacznych oszczędności i poprawy jakości. Koncentruje się na doskonaleniu produkcji i logistyki. Lean management może być stosowane w różnych sektorach, nie tylko w produkcji, ale także w usługach, administracji publicznej, opiece zdrowotnej, edukacji itp. Koncentruje się na ciągłym doskonaleniu procesów zarządzania i operacyjnych.

Wspieranie podejścia Lean przez współczesne systemy informatyczne

Lean manufacturing może być skutecznie wspierane przez różne systemy informatyczne, które usprawniają zarządzanie procesami produkcyjnymi i eliminację marnotrawstwa. W Raion Software do takich systemów zaliczamy:

• System Andon pozwala na szybką identyfikację i rozwiązanie problemów na linii produkcyjnej poprzez wizualne sygnały i natychmiastowe powiadomienia.
• System MES (Manufacturing Execution Systems) monitoruje i kontroluje operacje produkcyjne w czasie rzeczywistym, umożliwiając śledzenie postępów i optymalizację wydajności.
• System QMS (Quality Management Systems) zapewnia utrzymanie wysokich standardów jakości poprzez systematyczne zarządzanie procesami i dokumentacją.
• Systemy CMMS (Computerized Maintenance Management Systems) wspiera zarządzanie utrzymaniem ruchu, minimalizując przestoje poprzez planowanie i śledzenie prac konserwacyjnych.

Integracja tych systemów z zasadami Lean Manufacturing pozwala na stworzenie bardziej efektywnego, elastycznego i responsywnego środowiska produkcyjnego.

Wykorzystanie metod Lean w systemach MES

Do najważniejszych funkcjonalności systemów MES zaliczamy:

• wsparcie planowanie produkcji,
• monitorowanie czasu cyklu,
• czy śledzenie zużycia materiałów,

Wyżej wymienione funkcje są idealnym uzupełnieniem dla zasad JIT (Just-in-Time). Ponadto, dzięki MES możemy precyzyjnie określić zapotrzebowanie na komponenty i optymalizować harmonogramy produkcji, minimalizując nadmiar zapasów.

Natomiast narzędzia do zarządzania jakością wbudowane w MES, wspierają wdrażanie 5S i Poka-Yoke, umożliwiając standaryzację procesów, łatwe wykrywanie odchyleń, monitorowanie procesów i wprowadzanie usprawnień jak również promocję podejścia „paperless”.

Co więcej, funkcje związane z utrzymaniem ruchu w systemach MES znacząco przyspieszają realizację SMED (Single Minute Exchange of Die), umożliwiając szybsze przestawienia maszyn i redukując przestoje np. dzięki cyfrowym wersjom instrukcji dla przezbrojeń.

W ten sposób MES staje się nieocenionym narzędziem, które pozwala nam systematycznie wdrażać i doskonalić zasady Lean manufacturing, osiągając jednocześnie znaczące korzyści w postaci zwiększenia wydajności, redukcji kosztów i poprawy jakości produktów.

Na co zwrócić uwagę podczas wdrażania Lean?

Analizując wdrożenia systemów MES, znajdujemy sporo analogii w wyzwaniach napotkanych przy wdrażaniu metodologii Lean w przedsiębiorstwach produkcyjnych. Do największych wyzwań zaliczamy:

• opór pracowników przed zmianami, wynikający z przyzwyczajenia do istniejących procesów i niechęci do nowości.
• brak zaangażowania kierownictwa. Skuteczne wdrożenie Lean wymaga pełnego wsparcia z góry, a jego brak może prowadzić do niepowodzenia całego przedsięwzięcia.
• niedopasowana kultura organizacyjna, która nie sprzyja ciągłemu doskonaleniu i otwartości na zmiany, stanowi kolejną przeszkodę. Lean manufacturing bywa mylnie rozumiane jako jednorazowy projekt, a nie jako proces ciągłego doskonalenia, co może prowadzić do jego niewłaściwego wdrożenia.
• brak zasobów, takich jak czas, pieniądze i wykwalifikowany personel, może spowolnić proces implementacji Lean.

Podsumowanie – dlaczego warto wdrażać Lean?

Wdrożenie lean manufacturing w firmach produkcyjnych przynosi szereg korzyści, które przekładają się na znaczną poprawę efektywności operacyjnej i konkurencyjności na rynku. Kluczową zaletą jest eliminacja marnotrawstwa w procesach produkcyjnych, co prowadzi do redukcji kosztów i zwiększenia wydajności. Lean manufacturing koncentruje się na ciągłym doskonaleniu, co pozwala firmom szybko reagować na zmieniające się potrzeby rynku i wprowadzać innowacje. Dzięki temu firmy mogą dostarczać wyższej jakości produkty, spełniające oczekiwania klientów, przy jednoczesnym skróceniu czasu realizacji zamówień.

Mimo iż, implementacja Lean Manufacturing często napotyka na liczne wyzwania, takie jak opór pracowników przed zmianami, brak zaangażowania kierownictwa, niewłaściwe zrozumienie Lean oraz brak zasobów, to jest to filozofia która może przynieść znaczące korzyści, prowadząc do poprawy efektywności i jakości procesów produkcyjnych.